Տասնորդական կոտորակների կլորացումը

Ենթադրենք, թե ասֆալտապատման աշխատանքների կատարման համար չափել են փողոցի երկարությունը և ստացել 538,816 մ: Իհարկե, անհրաժեշտ ասֆալտի քանակությունը հաշվարկելիս սանտիմետրերն ու միլիմետրերը դեր չեն խաղում:

Այդ պատճառով ստացված թիվը կլորացնում են՝ նրա վերջին երկու կարգերում գրված թվերը փոխարինելով զրոներով և ապա ազատվելով այդ զրոներից՝ 538,800=538,8

Ստացված թիվը մոտավորապես է հավասար ճշգրիտ թվին՝ 538,816-ին:

Դա գրում են այսպես՝ 538,816≈538,8

Այս դեպքում տրված թիվը փոխարինվեց ավելի փոքր թվով: Այդ պատճառով ասում են, որ կլորացումը կատարվեց պակասորդով մինչև տասնորդականների կարգը:

Մինչև տվյալ կարգը պակասորդով կլորացման ժամանակ բոլոր թվանշանները, որոնք թվի գրառման մեջ գրված են տվյալ կարգից աջ, փոխարինվում են զրոներով:

Նույն 538,816 թիվը կարելի է կլորացնել նաև հավելուրդով՝ համարելով, որ 538,816≈538,9: Այս դեպքում մոտավոր թիվը կստացվի  տրվածից մեծ:

Մինչև տվյալ կարգը հավելուրդով կլորացման ժամանակ բոլոր թվանշանները, որոնք թվի գրառման մեջ գրված են տվյալ կարգից աջ, փոխարինվում են զրոներով, իսկ տվյալ կարգի թվին գումարվում է մեկ:

Մենք կատարեցինք նույն թվի կլորացում երկու եղանակներով՝ 538,800=538,8, 538,816≈538,9: Նախընտրելի է այն կլորացումը, որի ժամանակ ստացված թիվը տրվածից հնարավորինս քիչ է տարբերվում (դիտարկված օրինակում նախընտրելի է կլորացումը պակասորդով): Դրա համար պետք է վարվել հետևյալ կերպ՝ 

1) եթե թվի գրառման մեջ տվյալ կարգից աջ գրված են 0,1,2,3,4 թվանշաններից մեկը, ապա պետք է կատարել կլորացում պակասորդով

2) եթե թվի գրառման մեջ տվյալ կարգից աջ գրված են 5,6,7,8,9 թվանշաններից մեկը, ապա պետք է կատարել կլորացում հավելուրդով

Օրինակ

Կլորացնենք 892,7084 թիվը:

Եթե կլորացնենք մինչև հազարերորդականների կարգը, կստանանք 892,708

Եթե կլորացնենք մինչև հարյուրերորդականների կարգը, կստանանք 892,71

Եթե կլորացնենք մինչև տասնորդականների կարգը, կստանանք 892,7

Կլորացումը կարելի է շարունակել՝ ստանալով նաև բնական թվեր:

Օրինակ

Եթե կլորացնենք մինչև տասնավորների կարգը, կստանանք 890

Եթե կլորացնենք մինչև հարյուրավորների կարգը, կստանանք 900

Առաջադրանքներ․

1)Թիվը պակասորդով կլորացրե՛ք մինչև տասնորդականները․

ա)0,9382 = 0,9

բ)28,2897 = 28,2

գ)100,5621 = 100,5

դ)1,0625 = 1,0

ե)80,0388 = 80,0

զ)6,0999 = 6,0

է)200,18 = 20,01

ը)567,9111 = 567,9

թ)0,0008 = 0,0

2)Ասե՛ք, թե մինչև որ կարգն է կլորացված թիվը․

ա)93,6527 ≈ 93,65                    հարյուրերորդական

բ)734,82 ≈ 735                        միավոր

գ)0,563891 ≈ 0,564                հազարերորդական

դ)0,563891 ≈ 0,6                  տասնորդական

ե)0,7014 ≈ 1                          միավոր

զ)0,102 ≈ 0                            միավոր

3)Գրե՛ք այն բոլոր թվանշանները, որոնք աստղանիշի փոխարեն գրելու դեպքում կլորացումը ճիշտ կատարված կլինի․

ա)2,662 ≈ 2,66   * = 0, 1, 2, 3, 4

բ)0,33 ≈ 0,3        * = 0, 1, 2, 3, 4

գ)18,6 ≈ 18,58    * = 5, 6, 7, 8, 9

դ)25,038 ≈ 25,04  * = 5, 6, 7, 8, 9

ե)7,5 ≈ 7,52 * = 0, 1, 2, 3, 4

զ)800,001 ≈ 800  * = 0, 1, 2, 3, 4

4) Հաշվե՛ք և պատասխանը կլորացրե՛ք մինչև հարյուրերորդականները․

ա)0,377 + 3,409 — 2,1006 = 1,6854

1) 0,377 + 3,409 = 3,786

2) 3,786 – 2,1006 = 1,6854 = 1,69

բ)12,4589 — 6,27 + 1,395 = 7,5239

1) 12,4589 – 6,27 = 6,1889

2) 6,1889 + 1,395 = 7,5239 = 7,58

գ)4,5 + 0,3796 + 1,225 = 6,1046

1) 4,5000 + 0,3796 = 4,8796

2) 4,8796 + 1,225 = 6,1046 = 6,1

դ)0,1 — 0,01 — 0,001 = 0,09

1) 0,10 – 0,01 = 0,09

2) 0,090 – 0,001 = 0,089 = 0,09

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը).

1)Թիվը հավելուրդով կլորացրե՛ք մինչև հարյուրերորդականները․

ա)7,8932 = 7,89

բ)85,0639 = 85,06

գ)0,1111 = 0,11

դ)0,9999 = 1,00

ե)65,6788 = 65,67

զ)721,8957 = 721,90

է)2,3845 = 2,38

ը)18,0936 = 18,09

թ)55,6009 = 55,60