1)Հաշվե՛ք․
-3/5 — 9/10 = -6/10 -9/10 = -15/10 = 1 5/10 = 1 1/2
-15/24 — 3/8 = -15/24 -9/24 = -24/24 = -1
-2/3 — 5/6 = -4/6 -5/6 = -9/6 = -3/2= -1 1/2
-7/6 — 5/24 =-28/24 -5/24 = -33/24 =-1 9/24
2/5 — 13/50 = 20/50 -13/50=7/50
-50/160 — 9/16 =-50/160 -90/160=-140/160=-7/8
2)Համեմատե՛ք թվերը․
-1/2 > -4/3 -3/6 > -8/6
-1/5 > -1/2 -2/10 > -5/10
-1/6 > -4/11 -11/66 > -24/66
-9/10 > -14/15 -27/30 > -28/30
-1/4 > -7/8 -2/8 > -7/8
-13/24 <-17/36 -39/72 < -34/72
Լրացուցիչ աշխատանք (տանը).
1)Հաշվե՛ք․
-1/6 + 1/9 = -9/54+6/54=3/54
3/10 — 2/15 = 9/30-4/30 = 5/30=1/6
-2/10 — 6/15 =-6/30-12/30=-18/30
3/8 — 2/9 = 27/72 – 16/72=11/72
-5/12 + 4/15 = 75/180+48/180=123/180
Category: Մաթեմատիկա 6-10րդ դասարան (2023-24)
Մաթեմատիկա 6-10րդ դասարան (2023-24)
Կրկնություն
1)a թվին ավելացրե՛ք b թվի հակադիրը, եթե․
a=12, b=-7 12+7=19
a=13, b=16 13+(-16)=3
a=-24, b=-13 -24+13=-11
a=-16, b=-18 -16+18=2
2)Կատարե՛ք գումարումները և համեմատե՛ք արդյունքները․
ա)-15 + (-23) = -23 + (-15)
-38=-38
բ)48 + (-36) = (-36) + 48
12=12
գ)-25 + 16 = 16 + (-25)
-9=-9
դ)-8 + (18 + (-7)) և (-8 + 18) + (-7)
3=3
3)Հաշվե՛ք․
ա)48-12⋅(-5)=108
բ)69-(-12)⋅(-5)=9
գ)129-15⋅9=-6
դ)456-45⋅(-6)=726
ե)158-45⋅7=-157
զ)258-13⋅(-7)=349
4)Նկարում պատկերված բազմանկյան կողմերը տրված են սանտիմետրերով։ Գտե՛ք նրա մակերեսը։
6-4=2
1)10 x 6=60(սմ2)
2)2 x 4=8(սմ2)
3)60-8=52(սմ2)
Լրացուցիչ աշխատանք (տանը).
1)a թվին ավելացրե՛ք b թվի հակադիրը, եթե․
a=15, b=7 15+(-7)=8
a=24, b=13 -14+(-7)=-21
a=-14, b=7 -14+(-7)=-21
a=-29, b=40 -29+(-40)=-69
Տասնորդական կոտորակների կլորացումը
Առաջադրանքներ․
1)a թիվը կլորացրե՛ք 0,001 ճշտությամբ, եթե․
ա)a=8,91011 = 8,91
բ)a=-8,92511 = 8,925
գ)a=0,2626 = 0,263
դ)a=0,6265 = 0,627
2)Մինչև 0,1 ճշտությամբ կլորացրե՛ք a ու b թվերը և հաշվե՛ք նրանց մոտավոր գումարն ու մոտավոր տարբերությունը, եթե․
ա)a=3,28; b=0,11
a = 3,3 b = 0,1
3,3 + 0,1 = 3,4
3,3 – 0,1 = 3,2
բ)a=-1,256; b=2,555
a = 1,3 b = 2,6
1,3 + 2,6 = 3,9
1,3 – 2,6 = -1,3
գ)a=0,010010; b=0,2
a = 0
0 + 0,2 = 0,2
0 — 0,2 = -0,2
դ)a=2,7235; b=-3,42426
a = 2,7 b = -3,4
2,7 + (-3,4) = -0,7
2,7 – (-3,4) = 0,7
Ե) a = -7,17 b = -0,35
a = -7,2 b = -0,4
-7,2 + (-0,4) = -7,6
-7,2 – (-0,4) = -6,8
3)1995,1996 թիվը կլորացրե՛ք մինչև․
ա)մեկ տասնորդական = 1995,2
բ)մեկ հարյուրերորդական = 1995,20
գ)մեկ հազարերորդական = 1995,200
դ)մեկ միավոր = 1995
Լրացուցիչ աշխատանք (տանը).
1)a թիվը կլորացրե՛ք 0,01 ճշտությամբ,եթե․
ա)a=1,24851 = 1,25
բ)a=1,24158 = 1,24
գ)a=-7,02303 = -7,02
դ)a=0,12528 = 0,13
2)Մինչև 0,01 ճշտությամբ կլորացրե՛ք a ու b թվերը և հաշվե՛ք նրանց մոտավոր գումարն ու տարբերությունը, եթե․
ա)a=1,4545; b=-1,203
a = 1,45 b = -1,20
1,45 + (-1,20) = 0,25
1,45 – (-1,20) = 2,65
բ)a=2,1264; b=-3,1145
a = 2,13 b = -3,11
2,13 + (-3,11) = -0,89
2,13 – (-3,11) = 5,24
գ)a=-5,777; b=2,536
a = -5,78 b = 2,54
-5,78 + 2,54 = -3,24
-5,78 – 2,54 = -8,32
դ)a=0,5642; b=-3,573
a = 0,56 b = -3,57
0,56 + (-3,57) = -3,01
0,56 – (-3,57) = 4,13
ե)a=-12,454; b=-10,111
a = -12,45 b= -10,11
-12,45 + (-10,11) = -22,56
-12,45 – (-10,11) = -12,45 + 10,11 = -2,34
Առաջին մակարդակ․ ապրիլի ֆլեշմոբ
1.Հայկազը ծաղկի սերմերը շարքով տնկեց իրարից 3 մատնաչափ հեռու։ Շարքն ունեցավ 18 մատնաչափ երկարություն։ Քանի՞ սերմ տնկեց Հայկազը։
18 : 3 = 6
2.Արամը մտավ սենյակ և տեսավ, որ սեղանին 47 կոնֆետ կա։ Նա 19 կոնֆետը լցրեց գրպանը, իսկ մնացած կոնֆետները հավասար բաժանեց իր և եղբոր միջև։ Քանի՞ կոնֆետ ունեցավ Արամը։
1)47 — 19 = 28
2)28 : 2 = 14
3)19 + 14 = 33 (կոնֆետ)
- Սյունեն և Արփին ծաղիկներ էին տնկում։ Սյունեն 9 տնկի տվեց Արփիին։ Արփիի մոտ եղավ 15 տնկի, Սյունեի մոտ՝ 18: Սկզբում Սյունեն քանի՞ տնկի ուներ։
X + 9 = 15
X = 15 — 9
X = 6 (Արփի)
X — 9 = 18
X = 18 + 9
X = 27 (Սյունե)
- Անիի ձեռքին կար չորս տուփ։ Ամեն տուփի մեջ կար կակաչի չորս սոխուկ։ Անին տուփերից մեկի բոլոր սոխուկները տնկեց։ Քանի՞ սոխուկ մնաց Անիի մոտ։
3 x 4 = 12 (սոխուկ)
- Սովողները 38 գազար տարան ագարակ։ 17 գազարով կերակրեցին ձիերին, մնացածը երեքական տեղավորեցին տոպրակների մեջ։ Քանի՞ տոպրակ օգտագործվեց։
1) 38 — 17 = 21
2) 21 : 3 = 7 (տ․) - Արևելյան դպրոց պարտեզում կա 8 հեծանիվ։ Դրանցից մի քանիսը երկու անիվ ունեն, իսկ մյուսները երեք անիվ ունեն։ Բոլոր հեծանիվները միասին ունեն 21 անիվ։ Երեք անիվ ունեցող քանի՞ հեծանիվ կա Արևելյան դպրոց պարտեզում։
2X + (8 — X) x 3 = 21
X = 3 (2 անիվանոց)
8 — 3 = 5 (3 անիվանոց)
7.Երկու սկյուռ ձմեռվա պաշար էին հավաքում։ Առաջին օրը Միկին բերեց 12 ընկույզ, իսկ նրա քույր Մինին բերեց 5-ով պակաս։ Մյուս օրը Միկին բերեց 14 ընկույզ, իսկ Մինին 4-ով պակաս բերեց: Երկու օրում սկյուռները Քանի՞ ընկույզ հավաքեցին։
1)12 — 5 = 7
2)14 — 4 = 10
3) 12 + 7 + 14 + 10 = 43 ընկույզ
- Մատիտները կարող ենք դասավորել մեծ կամ փոքր տուփերում։ Հայտնի է, որ 6 հատ փոքր տուփում եղած մատիտները կարող ենք դասավորել 4 մեծ տուփում։ Քանի՞ մեծ տուփ է հարկավոր 9 փոքր տուփերում եղած մատիտները դասավորելու համար։
6 տուփում - Ունենք կարմիր և դեղին գնդիկներ։ Շարքով դրեցին մեկ կարմիր, հետո երկու դեղին գնդիկ։ Հետո երեք հատ կարմիր և չորս հատ դեղին։Հաջորդը հինգ հատ կարմիր և վեց հատ դեղին։ Ի՞նչ գույն կունենա տասնութերորդ գնդիկը։
Դեղին - Կովը ունի չորս պտուկ ։ Ամեն օր տատը կթում է երեք պտուկը, իսկ չորրորդի կաթը թողնում է հորթուկին։ Տատը ամեն օր կթում է մեկ դույլ կաթ։ Հորթուկը քանի՞ օրում կխմի մեկ դույլ կաթ։
3 օրում
Տասնորդական կոտորակների կլորացումը
Առաջադրանքներ․
1)Հաշվե՛ք և պատասխանը կլորացրե՛ք մինչև տասնորդականները․
ա)0,1 ⋅ (81,34 + 6,73)= 8,807 = 8,8
1)81,34 + 6,73 = 88,07
2)0,1 x 88,07 = 8,807
բ)5,6 ⋅ (7,4 — 3,9)= 19,6
1)7,4 – 3,9 = 3,5
2)5,6 x 3,5 = 19,60
գ)(3,4 + 2,01) ⋅ 1,2= 6,492 = 6,4
1)3,4 + 2,01 = 5,41
2)5,41 x 1,2 = 6,492
դ)(9,4 — 8,7) ⋅ 1,4= 0,98 = 0,9
1)9,4 – 8,7 = 0,7
2)0,7 x 1,4 = 0,98
ե)(8,5 + 6,12) ⋅ 2,3= 33,626 = 33,6
1)8,5 + 6,12 = 14,62
2)14,62 x 2,3 = 33,626
զ)(12,1 — 5,73) ⋅ 0,1= 0,637 = 0,6
1)12,10 – 5,73 = 6,37
2)6,37 x 0,1 = 0,637
2)Թվերը կլորացրե՛ք մինչև հարյուրերորդականները, ապա կատարե՛ք հաշվումները․
ա)2,9519 + 0,24159 =2,95 + 0,24 = 3,19
բ)24,35907 -14,4346 = 24,35 – 14,43 = 9,92
գ)43,927 ⋅ 0,00609 = 43,92 x 0,00 = 0
դ)11,4444 : 3,52222 = 11,44 : 3,52 = 1144 : 352 = 3,25
ե)3,509 ⋅ (0,7654 — 0,333) = 1,505
1)0,76 – 0,33 = 0,43
2)0,43 x 3,5 = 1,505
զ)(17,6249 — 2,6951) : 3,729 = 4,01
1)17,62 – 26,9 = 14,93
2)14,93 : 3,729 = 4,01
3)Կլորացրե՛ք մինչև հարյուրերորդականները և համեմատե՛ք թվերը․
ա)0,136 և 0,144
0,13 < 0,14
բ)2,254 և 2,256
2,25 = 2,25
գ)3,769154 և 3,767002
3,76 = 3,76
դ)12,129 և 12,131
12,12 < 12,13
ե)7,9951 և 8,0049
7,99 < 8
զ)0,009 և 0,001
0 = 0
Տասնորդական կոտորակների կլորացումը
Ենթադրենք, թե ասֆալտապատման աշխատանքների կատարման համար չափել են փողոցի երկարությունը և ստացել 538,816 մ: Իհարկե, անհրաժեշտ ասֆալտի քանակությունը հաշվարկելիս սանտիմետրերն ու միլիմետրերը դեր չեն խաղում:
Այդ պատճառով ստացված թիվը կլորացնում են՝ նրա վերջին երկու կարգերում գրված թվերը փոխարինելով զրոներով և ապա ազատվելով այդ զրոներից՝ 538,800=538,8
Ստացված թիվը մոտավորապես է հավասար ճշգրիտ թվին՝ 538,816-ին:
Դա գրում են այսպես՝ 538,816≈538,8
Այս դեպքում տրված թիվը փոխարինվեց ավելի փոքր թվով: Այդ պատճառով ասում են, որ կլորացումը կատարվեց պակասորդով մինչև տասնորդականների կարգը:
Մինչև տվյալ կարգը պակասորդով կլորացման ժամանակ բոլոր թվանշանները, որոնք թվի գրառման մեջ գրված են տվյալ կարգից աջ, փոխարինվում են զրոներով:
Նույն 538,816 թիվը կարելի է կլորացնել նաև հավելուրդով՝ համարելով, որ 538,816≈538,9: Այս դեպքում մոտավոր թիվը կստացվի տրվածից մեծ:
Մինչև տվյալ կարգը հավելուրդով կլորացման ժամանակ բոլոր թվանշանները, որոնք թվի գրառման մեջ գրված են տվյալ կարգից աջ, փոխարինվում են զրոներով, իսկ տվյալ կարգի թվին գումարվում է մեկ:
Մենք կատարեցինք նույն թվի կլորացում երկու եղանակներով՝ 538,800=538,8, 538,816≈538,9: Նախընտրելի է այն կլորացումը, որի ժամանակ ստացված թիվը տրվածից հնարավորինս քիչ է տարբերվում (դիտարկված օրինակում նախընտրելի է կլորացումը պակասորդով): Դրա համար պետք է վարվել հետևյալ կերպ՝
1) եթե թվի գրառման մեջ տվյալ կարգից աջ գրված են 0,1,2,3,4 թվանշաններից մեկը, ապա պետք է կատարել կլորացում պակասորդով
2) եթե թվի գրառման մեջ տվյալ կարգից աջ գրված են 5,6,7,8,9 թվանշաններից մեկը, ապա պետք է կատարել կլորացում հավելուրդով
Օրինակ
Կլորացնենք 892,7084 թիվը:
Եթե կլորացնենք մինչև հազարերորդականների կարգը, կստանանք 892,708
Եթե կլորացնենք մինչև հարյուրերորդականների կարգը, կստանանք 892,71
Եթե կլորացնենք մինչև տասնորդականների կարգը, կստանանք 892,7
Կլորացումը կարելի է շարունակել՝ ստանալով նաև բնական թվեր:
Օրինակ
Եթե կլորացնենք մինչև տասնավորների կարգը, կստանանք 890
Եթե կլորացնենք մինչև հարյուրավորների կարգը, կստանանք 900
Առաջադրանքներ․
1)Թիվը պակասորդով կլորացրե՛ք մինչև տասնորդականները․
ա)0,9382 = 0,9
բ)28,2897 = 28,2
գ)100,5621 = 100,5
դ)1,0625 = 1,0
ե)80,0388 = 80,0
զ)6,0999 = 6,0
է)200,18 = 20,01
ը)567,9111 = 567,9
թ)0,0008 = 0,0
2)Ասե՛ք, թե մինչև որ կարգն է կլորացված թիվը․
ա)93,6527 ≈ 93,65 հարյուրերորդական
բ)734,82 ≈ 735 միավոր
գ)0,563891 ≈ 0,564 հազարերորդական
դ)0,563891 ≈ 0,6 տասնորդական
ե)0,7014 ≈ 1 միավոր
զ)0,102 ≈ 0 միավոր
3)Գրե՛ք այն բոլոր թվանշանները, որոնք աստղանիշի փոխարեն գրելու դեպքում կլորացումը ճիշտ կատարված կլինի․
ա)2,662 ≈ 2,66 * = 0, 1, 2, 3, 4
բ)0,33 ≈ 0,3 * = 0, 1, 2, 3, 4
գ)18,6 ≈ 18,58 * = 5, 6, 7, 8, 9
դ)25,038 ≈ 25,04 * = 5, 6, 7, 8, 9
ե)7,5 ≈ 7,52 * = 0, 1, 2, 3, 4
զ)800,001 ≈ 800 * = 0, 1, 2, 3, 4
4) Հաշվե՛ք և պատասխանը կլորացրե՛ք մինչև հարյուրերորդականները․
ա)0,377 + 3,409 — 2,1006 = 1,6854
1) 0,377 + 3,409 = 3,786
2) 3,786 – 2,1006 = 1,6854 = 1,69
բ)12,4589 — 6,27 + 1,395 = 7,5239
1) 12,4589 – 6,27 = 6,1889
2) 6,1889 + 1,395 = 7,5239 = 7,58
գ)4,5 + 0,3796 + 1,225 = 6,1046
1) 4,5000 + 0,3796 = 4,8796
2) 4,8796 + 1,225 = 6,1046 = 6,1
դ)0,1 — 0,01 — 0,001 = 0,09
1) 0,10 – 0,01 = 0,09
2) 0,090 – 0,001 = 0,089 = 0,09
Լրացուցիչ աշխատանք (տանը).
1)Թիվը հավելուրդով կլորացրե՛ք մինչև հարյուրերորդականները․
ա)7,8932 = 7,89
բ)85,0639 = 85,06
գ)0,1111 = 0,11
դ)0,9999 = 1,00
ե)65,6788 = 65,67
զ)721,8957 = 721,90
է)2,3845 = 2,38
ը)18,0936 = 18,09
թ)55,6009 = 55,60
Տասնորդական կոտորակներ
Առաջադրանքներ․
1)Լուծե՛ք համեմատությունը․
ա)x/4,9=1,5/2,1
X x 21 = 4,9 x 1,5
X = 1,5 x 4,9 : 2,131
X = 0,5 x 7
X = 3,5
բ)1,8/x=0,36/3,2
0,36 x X = 1,8 x 3,2
X = 1,8 x 3,2 : 0,36
X = 16
գ)2,7/25=x/1,25
25 x X = 2,7 x 1,25
X = 2,7 x 1,25 : 251
X = 0,09 x 27
X = 1,35
դ)x:4,2=1,5:6,3
X x 6,3 = 4,2 x 1,5
X = 42 x 1,55 : 6,321
X = 2 x 15
X = 1,0
ե)x:3,8=0,8:1,9
X x 1,9 = 3,8 x 0,8
X = 3,8 x 0,8 : 1,9
X = 2 x 0,8
X = 1,6
2)Փիղը 0,7 տոննայով ծանր է գետաձիուց։ Իսկ նրանց ընդհանուր քաշը 8,3 տոննա է։ Որքա՞ն է յուրաքանչյուրի քաշը։
Գետաձին – X տոննա
Փիղ – X + 0,7 (տ․)
8,3 տ․
Լուծում՝
X + X + 0,7 = 8,3
2X = 8,3 – 0,7
2X = 7,6
X = 7,6 : 2
X = 3,8
3)Գտե՛ք տրված թվի 27%-ը․
ա)200 : 100 x 27 = 54
բ)290 : 27 = 78,3
գ)45 : 100 x 27 = 78,3
դ)45 : 100 x 27 = 10,26
4)Հաշվե՛ք հետիոտնի շարժման արագությունը, եթե նա․
ա)2,4 ժամում անցել է 10,8 կմ
S = 10,8 կմ
T = 2,4 ժ
V = ?
V = 10,8 : 2,4
V = 4,5 կմ/ժ
բ)1,8 ժամում անցել է 9,9 կմ
S = 9,9 կմ
T = 1,8
V = 9,9 : 1,8
V = 5,5 կմ/ժ
Լրացուցիչ աշխատանք (տանը).
1)Խնձորի չրի զանգվածը թարմ խնձորի զանգվածի 25%-ն է։ Որքա՞ն խնձորի չիր կստացվի 200կգ, 360կգ, 4,5տ թարմ խնձորից։
200 կգ – 100 ժ
X կգ -> 25%
X = 200 x 100 : 100
X = 50 կգ
2) X = 360 x 255 : 100
X = 36 x 5 : 2 = 18 x 5 = 90
2)Առաջին սենյակի մակերեսը 5,2 մ2-ով մեծ է երկրորդ սենյակի մակերեսից, իսկ նրանց մակերեսների գումարը 34,8 մ2 է։ Գտե՛ք յուրաքանչյուր սենյակի մակերեսը։
|| սենյակ – X2 ք․մ․
| սենյակ – X + 5,2
34,8 մ2
Լուծում՝
X + X + 5,2 = 34,8
2X = 34,8 – 5,2
2X = 29,6
X = 29,6
X = 29,6 : 2
X = 14,8
3)Գտե՛ք այն թիվը, որի 27%-ը տրված թիվն է․
ա)540 – 27%
X – 100%
X = 540 x 100 : 27 = 2000
բ)300 – 27%
X – 100%
X = 300 x 100 : 27 = 10000 : 9
գ)243 – 27%
X – 100%
X = 243 x 100 : 27 = 900
դ)2727 – 27%
X – 100%
X = 2727 x 100 : 27 = 2700
Տասնորդական կոտորակների բաժանումը
Առաջադրանքներ․
1)Հաշվե՛ք․
ա)6 : 0,1 = 60 : 1 = 60
բ)7 : 0,001 = 7000 : 1 = 7000
գ)8 : 0,001 = 8000 : 1 = 8000
դ)35 : 0,1 = 350 : 1 = 350
ե)49 : 0,01 = 4900 : 1 = 4900
զ)56 : 0,001 = 56000 : 1 = 56000
2)Հաշվե՛ք․
ա)53,6 : 5,36 = 5360 : 536 = 10
բ)5,36 : 0,01 = 536 : 1 = 536
գ)72,34 : 7,234 = 72340 : 7234 = 10
դ)7,234 : 0,01 = 723,4 : 1 = 723,4
ե)372,9 : 3,729 = 372900 : 3729 = 100
զ)3,729 : 0,1 = 37,29 : 1 = 37,29
3)Գտե՛ք արտահայտության արժեքը.
ա)0,25 : 4 + 15,3 : 5 + 12,4 : 8 + 0,15 : 3 = 4,7225
1) 0,25 : 4 = 0,0625
2) 15,3 : 5 = 3,06
3) 12,4 : 8 = 1,55
4) 0,15 : 3 = 0,05
0,0625 3,06 1,55 0,05 = 4,7225
Լրացուցիչ աշխատանք (տանը).
1)Հաշվե՛ք․
ա)1 : 0,2 = 10 : 2 = 5
բ)1 : 0,25 = 100: 25 = 4
գ)1 : 0,125 = 1000 : 125 = 8
դ)1 : 0,4 = 10 : 4 = 2,5
ե)1 : 0,8 = 10 : 8 = 1,25
զ)1 : 0,5 = 10 : 5 = 2
2)Հաշվե՛ք․
ա)48 : 4,8 = 480 : 48 = 10
բ)536 : 5,36 = 53600 : 536 = 100
գ)921 : 92,1 = 9210 : 921 = 10
դ)39 : 0,39 = 3900 : 39 = 100
ե)4 : 0,4 = 40 : 4 = 10
զ)999 : 99,9 = 9990 : 999 = 10
4)Առանց հաշվումներ կատարելու՝ համեմատե՛ք․
ա)19,95 ⋅ 199,6 = 1,995 ⋅ 1996
բ)19,96 ⋅ 1,997 < 199,6 ⋅ 19,97
գ)199,7 ⋅ 199,8 > 1,997 ⋅ 1,998
դ)1,998 ⋅ 199,9 < 1,998 ⋅ 1999
Տասնորդական կոտորակների բաժանումը
Առաջադրանքներ․
1)Կատարե՛ք բաժանում․
ա)40,25 : 2,3 =40,25×10 : 2,3×10=402,5:23=17,5
բ)4,221 : 0,63 =4,221×100 : 0,63×100=422,1:63=6,7
գ)30,303 : 33,3 =30,303×10 : 33,3×10=303,03:333=0,91
դ)9,3456 : 10,62 =9,3456×100 : 10,62×100=934,56:1062=0,88
ե)35,601 : 0,01 =35,601×100 : 0,01×100=3560,1:1=3560,1
զ)0,13464 : 0,396 =0,13464×1000 : 0,396×1000=134,64:396=0,34
է)14,924 : 0,82 =14,924×100 : 0,82×100=1492,4:82=18,2
ը)788,48 : 1,28 =788,48×100 : 1,28×100=78848×128=616
թ)189,1 : 0,305 =189,1×1000 : 0,305×1000=189100:305=620
ժ)13,536 : 0,423 =13,536×1000 : 0,423×1000=13536:423=32
ժա)0,001 : 0,2 =0,001×10 : 0,2×10=0,01:2=0,005
ժբ)10,74197 : 87,05 =10,74197×100 : 87,05×100=1074,197:8705=0,1234
2)Ուղղանկյան երկարությունը 26,53 դմ է, իսկ մակերեսը 465,8668 դմ2 է։ Գտե՛ք ուղղանկյան լայնությունը։
465,8668:26,53=465,8668×100:26,53×100=46586,68:2653=17,56 դմ
Լրացուցիչ աշխատանք (տանը).
1)Կատարե՛ք բաժանում․
ա)8,368 : 2 =4,184
բ)17,024 : 4 =6,256
գ)0,0225 : 15 =0,0015
դ)10,5 : 7 =1,5
ե)6,25 : 125 =0,005
զ)10,08 : 24 =0,42
է)11,223 : 3 =3,7415
ը)374,17 : 31 =12,07
թ)13,041 : 23 =0,567
2)Աստղանիշի փոխարեն դրե՛ք համեմատման համապատասխան նշանը, որպեսզի ստացվի ճիշտ անհավասարություն․
ա)1234 : 26 > 12,34 : 26
բ)741 : 9,4 > 74,1 : 9,4
գ)0,1901 : 2 < 1901 : 2
դ)7,26 : 5,17 < 7260 : 5,17
Տասնորդական կոտորակների բազմապատկումը
4Մաթեմատիկա 6-10, Մաթեմատիկա 6-2
Առաջադրանքներ․
1)Հաշվե՛ք արտադրյալը․
2,39 ⋅ 1000 =2390
0,041 ⋅ 100=4,1
0,0005 ⋅ 1000 =0,5
2,4 ⋅ 2 =4,8
3,1 ⋅ 3 =9,3
0,5 ⋅ 2 =1
0,048 ⋅ 0,09 =0,00432
0,7 ⋅ 0,0085 =0,00595
0,009 ⋅ 0,78 =0,00702
80,8 ⋅ 0,7 =56,56
0,09 ⋅ 5,007 =0,45063
0,6 ⋅ 3,054 =1,8324
2)Հաշվե՛ք․
2,4 ⋅ 4,8 + 2,6 ⋅ 4,8 =24
- 2,4 ⋅ 4,8=11,52
- 2,6.4,8=12,48
- 11,52+12,48=24
30,5 ⋅ 20,3 — 30,5 ⋅ 0,3 =610
- 30,5 ⋅ 20,3=619,15
- 30,5 ⋅ 0,3=9,15
- 619,15-9,15=610
5,1 ⋅ 1,8 — 1,8 =7,38
- 5,1 ⋅ 1,8=9,18
- 9,18-1,8=7,38
4,9 ⋅ 6,2 + 6,2 =36,58
- 4,9 ⋅ 6,2=30,38
- 30,38+6,2=36,58
3)Հաշվե՛ք՝ օգտագործելով 8 ⋅ 125 = 1000 հավասարությունը․
8 ⋅ 12,5 =100
0,08 ⋅ 125 =10
0,08 ⋅ 12,5 =1
4)Հաշվե՛ք a ու b կողմերով ուղղանկյան մակերեսը, եթե․
ա)a=3,12դմ
b=3,5 դմ
3,12×3,5=10,92 դմ/2
բ)a=6,25 մ
b=1,6 մ
6,25×1,6=10 մ/2
5)Հաշվե՛ք a, b, c երեք չափումներն ունեցող ուղղանկյունանիստի ծավալը, եթե․
a=4,5 սմ, b=2,3 սմ, c=10 սմ
4,5×2,3×10=103 սմ/3
a=3,2 դմ, b=1,5 դմ, c=2,5 դմ
3,2×1,5×2,5=12 դմ/3
a=12 սմ, b=2,5 դմ, c=10 սմ
12×2,5×10=30 սմ/3
Լրացուցիչ աշխատանք (տանը).
1)Հաշվե՛ք արտադրյալը․
0,02 ⋅ 10 =0,2
3,2 ⋅ 100 =320
0,3 ⋅ 1000 =300
2,5 ⋅ 4 =14=10
1,25 ⋅ 8 =100
0,72 ⋅ 2 =1,44
5,2 ⋅ 0,4 =2,08
7,1 ⋅ 0,9 =6,39
0,08 ⋅ 0,13 =0,0104
6,5 ⋅ 0,004 =0,026
0,009 ⋅ 0,18 =0,00162
7,6 ⋅ 0,005 =0,038
2)Հետիոտնը գնում է 4,4 կմ/ժ արագությամբ։ Քանի՞ կիլոմետր նա կանցնի
ա)2 ժամում
2×4,4=8,8 կմ
բ)0,5 ժամում
0,5×4,4=2,2 կմ
գ)1,5 ժամում
1,5×4,4=6,6 կմ
3)Հաշվե՛ք՝ օգտագործելով 8 ⋅ 125 = 1000 հավասարությունը․
0,8 ⋅ 12,5 =10
8 ⋅ 0,125 =1
0,8 ⋅ 1,25 =1
4)Հաշվե՛ք a ու b կողմերով ուղղանկյան մակերեսը, եթե․
ա)a=3,6 սմ
b=4 սմ
3,6×4=14,4 սմ/2
բ)a=5 դմ
b=3,13 դմ
5×3,13=15,65 դմ/2